งานช่างไฟฟ้า

ช่างไฟฟ้า

นิยามอาชีพ

     ทำงานทางเทคนิคภายใต้การแนะนำและควบคุมของวิศวกรไฟฟ้า โดยใช้ทฤษฎีความรู้เกี่ยวกับหลักการทางไฟฟ้า  วิธีการทดสอบไฟฟ้า และวิชาการที่เกี่ยวข้องกันมาใช้ในการผลิต การก่อสร้าง การติดตั้ง การทดสอบ การใช้และการบำรุงรักษา  การพัฒนาและแก้ไขเปลี่ยนแปลงระบบไฟฟ้าอุปกรณ์และส่วนประกอบต่าง ๆ :  เตรียมแผนงาน  รายงานปฏิบัติงาน  ภาพสเกตซ์  รูปแบบ แผนภาพ ข้อมูล รายงาน และรายละเอียด  ต่าง ๆ สำหรับการปฏิบัติงาน  ใช้มือหรือเครื่องมือประกอบ ติดตั้ง ตรวจสอบ ทดสอบ ใช้งาน ปรับ ทำบันทึก ดูแล แก้ไข เปลี่ยนแปลง ซ่อม และปฏิบัติงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้า อุปกรณ์และส่วนประกอบอื่น ๆ ตรวจหาสาเหตุที่ทำให้ระบบไฟฟ้าหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าขัดข้องหรือไม่ทำงานเพื่อหาทางแก้ไขปรับปรุงและป้องกัน  รวมทั้งทำงานด้านการบำรุงรักษาและซ่อมแซม ปฏิบัติงานด้านอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายจากวิศวกรไฟฟ้า 

ลักษณะของงานที่ทำ

       ทำงานทางเทคนิคภายใต้การแนะนำ  และการควบคุมของวิศวกรไฟฟ้า  และอิเล็กทรอนิกส์ โดยใช้ทฤษฎี อิเล็กทรอนิกส์หลักของวงจรไฟฟ้า วิธีการทดสอบ   ไฟฟ้า คณิตศาสตร์ทางวิศวกรรมและวิชาการที่เกี่ยวข้องกันมาใช้ในการผลิตการ  ก่อสร้าง  การติดตั้ง    การทดสอบ    การใช้   และการบำรุงรักษา  การพัฒนา  การแก้ไข เปลี่ยนแปลง   การซ่อมระบบอิเล็กทรอนิกส์ อุปกรณ์  และ ส่วนประกอบต่างๆทำงานติดตั้ง ซ่อมบำรุง ควบคุมการทำงานของระบบไฟฟ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้า เครื่องกลไฟฟ้า  เครื่องทำความเย็น  และเครื่องปรับอากาศภายในอาคาร  และในงานอุตสาหกรรมช่างเทคนิคไฟฟ้าจะปฏิบัติงานในลักษณะผู้ควบคุมงาน  ผู้ช่วยวิศวกร  ในการออกแบบ เขียนแบบติดตั้งและซ่อมบำรุงระบบไฟฟ้าแสงสว่าง  ระบบไฟฟ้าทั้งภายในและ   ภายนอกอาคาร ระบบไฟฟ้าในงานอุตสาหกรรม อาจควบคุมช่างและคนงานที่ทำงานเกี่ยวกับการสร้าง  การติดตั้ง  และการซ่อมระบบหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์

ช่างเทคนิคไฟฟ้ามีหน้าที่รับผิดชอบงาน  ดังนี้

1. ปรับแต่งควบคุมและตรวจเช็คเครื่องควบคุมไฟฟ้ากระแสสลับ  เช่น  ชุดควบคุมมอเตอร์ โดยคอนแทคเตอร์และชุดควบคุม อินเวนเตอร์แบบต่างๆ เป็นต้น

2. เดินสายไฟฟ้าระบบจ่ายพลังงาน และควบคุมเครื่องจักรในโรงงาน

3. ตรวจเช็ค  ซ่อมแซม และติดตั้งเครื่องจักร  ทางไฟฟ้า  เช่น  หม้อแปลงไฟฟ้า    มอเตอร์ไฟฟ้า อุปกรณ์ตรวจเช็ค และอุปกรณ์ควบคุมการทำงานในกระบวนการผลิตของงานอุตสาหกรรม

4. ซ่อมแซมและบำรุงรักษาเครื่องมือ เครื่องใช้ทางอิเล็กทรอนิกส์   เช่น  เครื่องมือวัดกระแส   เครื่องมือวัดแรงดัน  เครื่องมือวัดความต้านทาน เป็นต้น

5. ปฏิบัติงานอื่นๆ  ที่เกี่ยวข้องหรือได้รับมอบหมาย

สภาพการจ้างงาน

ผู้ประกอบอาชีพนี้ได้รับค่าตอบแทนการทำงานเป็นเงินเดือนที่แตกต่างกันไปตามความรู้ความชำนาญและสถานประกอบกิจการในอัตราเงินเดือนขั้นต่ำ  ดังนี้

เงินเดือน                

วุฒิการศึกษา           ราชการ            เอกชน

วุฒิบัตรพัฒนาฝีมือแรงงาน      4,000 - 4,500       6,000

ประกาศนียบัตรวิชาชีพ              4,700                         6,000  - 6,500

ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง         5,740                             6,500  -  7,500

เงินโบนัส  ค่าล่วงเวลา เป็นต้น  

     อัตราเงินเดือนของผู้ประกอบอาชีพนี้ในภาคเอกชนขึ้นอยู่กับประสบการณ์  ความสามารถและความชำนาญงาน นอกจากค่าตอบแทนในรูปเงินเดือนแล้วอาจได้รับค่าตอบแทนในรูปอื่นๆ  เช่น ค่ารักษาพยาบาล เงินสะสม เงินช่วยเหลือสวัสดิการใน รูปต่างๆ

สภาพการทำงาน

          ผู้ปฏิบัติงานอาชีพนี้ทำงานทั้งในและนอกสถานที่  ทำงานในการตรวจ  ซ่อม  และบริการระบบควบคุมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ในงานอุตสาหกรรมสภาพการทำงานหนักปานกลางต้องใช้ความอดทนต่อสภาพความร้อน  เสียง กลิ่นของสารเคมี   ทำความสะอาดอุปกรณ์และบางโอกาสทำงานตามลำพังต้องใช้ความระมัดระวังและรอบคอบสูงพอสมควร  เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจากการทำงานและบางครั้งต้องทำงานเกินเวลา

คุณสมบัติของผู้ประกอบอาชีพ

 คุณสมบัติของช่างเทคนิคไฟฟ้า

- สำเร็จการศึกษาขั้นต่ำระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3 หรือเทียบเท่า หรือระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.)

-  ทำงานในระดับช่างฝีมือ หรือ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.)  ทำงานในระดับช่างเทคนิค 

-  มีร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นโรคที่เป็นอุปสรรคต่องานอาชีพ

-  มีความอดทน ขยันหมั่นเพียร สามารถทำงานกลางแจ้ง

-  มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์  ชอบการคิดคำนวณ มีความละเอียดรอบคอบ

-  มีความเป็นผู้นำ และมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

-  มีความมั่นใจในตนเองสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้

 ผู้ที่ประกอบอาชีพนี้ควรเตรียมความพร้อมต่อไปนี้ 

ผู้ที่สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3  เข้าศึกษาต่อระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ  (ปวช.) หลักสูตร  3  ปี  ประเภทวิชาช่างอุตสาหกรรมสาขาวิชาช่างไฟฟ้ากำลัง (งานติดตั้งไฟฟ้า งานเครื่องกล    ไฟฟ้า   งานช่างเทคนิคในอาคารขนาดใหญ่   งานเครื่องมือวัดอุตสาหกรรม และงานเครื่องทำความเย็นและปรับอากาศ) ในสถานศึกษาสังกัดกรมอาชีวศึกษาหรือสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลหรือสาขาวิชาไฟฟ้าในวิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ สามารถเข้าทำงานในระดับช่างฝีมือแรงงาน  หรือศึกษาต่อในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) หลักสูตร 2 ปีประเภทวิชาช่างอุตสาหกรรมสาขาวิชาช่างไฟฟ้ากำลัง (งานติดตั้งไฟฟ้า  งานเครื่องกลไฟฟ้า งานช่างเทคนิคในอาคารขนาดใหญ่ งานเครื่องมือวัดอุตสาหกรรม และงานเครื่องทำความเย็นและปรับอากาศ) ในสถานศึกษาสังกัด   กรมอาชีวศึกษา  หรือสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลหรือสาขาวิชาไฟฟ้าในวิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม  สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ   สามารถเข้าทำงานในระดับช่างเทคนิค สำหรับแรงงานใหม่ที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป สำเร็จการศึกษามัธยมปีที่ 3 หรือเทียบเท่าขึ้นไปฝึกในสถาบันพัฒนาฝีมือแรงงาน (สพร.)  หรือ ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัด (ศพจ.)  10  เดือน และฝึกในสถานประกอบการอีก   2  เดือน  รวมระยะเวลาฝึกทั้งหมด  12   เดือน  จึงจะได้รับวุฒิบัตรพัฒนาฝีมือแรงงาน   (วพร.)  แนวการฝึกเน้นภาคปฏิบัติ 70% ความรู้ความสามารถที่รับการฝึกจะได้รับจากการฝึก ได้แก่  ไฟฟ้าโรงงาน  เครื่องมือทดสอบ  และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ระบบดิจิตอล และ      ไมโครโปรเซสเซอร์  เครื่องจ่ายไฟ และเครื่องควบคุมระบบควบคุมเรียงลำดับความปลอดภัยในการทำงานและโครงงานอิเล็กทรอนิกส์สามารถเข้าทำงานในระดับช่างฝีมือ 

โอกาสในการมีงานทำ

ช่างเทคนิคไฟฟ้าสามารถเลือกทำงานได้ทั้งประกอบอาชีพอิสระเช่นรับติดตั้งระบบไฟฟ้าเครื่องทำความเย็น และเครื่องปรับอากาศ หรือรับราชการ เช่น กรมโยธาธิการ กรมทางหลวง หรือเป็นพนักงานรัฐวิสาหกิจ  เช่น การไฟฟ้านครหลวงหรือภูมิภาคการประปานครหลวงหรือภูมิภาคหรือเป็นลูกจ้างของสถานประกอบการเนื่องจากไฟฟ้าเป็นสิ่งจำเป็นและสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนและวงการธุรกิจทั้งทางด้านพาณิชยกรรมอุตสาหกรรมการผลิตและอุตสาหกรรมบริการซึ่งต้องอาศัยไฟฟ้าเป็นส่วนประกอบเกือบทั้งหมด อาชีพช่างเทคนิคไฟฟ้าจึงเป็นอาชีพที่อยู่ในความต้องการของตลาดแรงงาน

โอกาสความก้าวหน้าในอาชีพ

ผู้ที่รับราชการหรือเป็นพนักงานรัฐวิสาหกิจจะเลื่อนขั้นเงินเดือนและตำแหน่งตามกฎระเบียบที่วางไว้ ส่วนงานเอกชนนั้นเมื่อระยะเวลาการทำงานเพิ่มขึ้นรวมทั้งมีความสามารถและชำนาญงานก็จะได้เลื่อนตำแหน่งงานและเงินเดือนสูงขึ้นตามความสามารถ  และประสบการณ์   นอกจากนี้ยังสามารถหารายได้พิเศษโดยรับติดตั้งระบบไฟฟ้าอาคารที่พักอาศัย อาคารสำนักงานหรือโรงงานอุตสาหกรรมผู้มีพื้นฐานอาชีพนี้สามารถฝึกเพิ่มเติมฝีมือในหลักสูตรการฝึกยกระดับฝีมือใน  สพร. อาชีพนี้เป็นอาชีพที่ตลาดแรงงานต้องการมาก เนื่องจากกระบวนการทำงานและกระบวนการผลิตจะเปลี่ยนไปในทางการควบคุมแบบอัตโนมัติซึ่งต้องใช้การควบคุมที่แน่นอนและแม่นยำจึงต้องอาศัยอุปกรณ์ทางอิเล็กทรอนิกส์เข้าไปช่วยในการควบคุ